Met name wanneer je pas later in je leven een chronische aandoening krijgt, is dat van grote invloed op je identiteitsgevoel. Als je niet meer de dingen kunt die je vroeger kon, is het vrijwel onmogelijk om nog te zijn wie je vroeger was. Dit gegeven doet vaak nog meer pijn dan de aandoening zelf. Ook je toekomstdromen en de plannen die je ‘oude ik’ had uitgestippeld zijn nu wellicht niet meer realistisch en het accepteren van dat feit gaat hoe dan ook gepaard met een rouwproces. De wereld om je heen is nog hetzelfde, maar jij bent plotseling veranderd zonder dat je daar om had gevraagd. Het is de kunst om voor die nieuwe versie van jezelf ook een mooi plekje in de wereld te vinden. Dat vergt aanpassingsvermogen, doorzettingsvermogen en een flinke dosis geduld, maar het kán wel. Onthoud te allen tijde dat jij een ziekte hébt, niet bént.
Het verliezen van jezelf begint zodra je niet meer op je lichaam kunt vertrouwen. Het lichaam dat jou altijd zonder problemen het leven doorhielp, werkt ineens niet meer mee. Sterker nog, het werkt tegen. Je benen willen je niet meer klakkeloos van de ene naar de andere plek vervoeren, je darmen weigeren om jouw voedsel netjes te verwerken of je hersenen houden het voor gezien tijdens het lezen van een boek. Dit falen zorgt ervoor dat bepaalde activiteiten die vroeger bij je hoorden niet meer haalbaar zijn. Dingen als koken, sporten, uitgaan met vrienden of spelen met je kinderen. Dingen die hoorden bij het beeld dat jij van jezelf had als een gezond, onafhankelijk en capabel persoon. Het is heel begrijpelijk dat je gefrustreerd raakt en boos wordt op je lichaam, maar dat maakt de situatie helaas niet draaglijker.
P r o b e e r j e n i e u w e l i c h a a m t e b e n a d e r e n m e t e e n l i e f d e v o l l e h o u d i n g .
Realiseer je dat het juist heel hard aan het vechten is om jou op de been te houden en probeer het daarbij zo goed mogelijk te ondersteunen. Neem rust als het daar om vraagt, ondersteun het met gezonde voeding en supplementen waar nodig en voorkom dat het in de slaapstand geraakt door zoveel mogelijk -binnen je grenzen- te blijven bewegen. Gevoelens van affectie, dankbaarheid en trots jegens je lichaam en al zijn beperkingen hebben gegarandeerd een positief effect op je zelfbeeld, wat weer onlosmakelijk verbonden is met je identiteitsgevoel.
W a a k e r v o o r d a t j e w e r e l d j e t e k l e i n w o r d t .
Je ziekte of beperking heeft invloed op vrijwel elk aspect van je leven, maar dat hoeft niét te betekenen dat je hele leven om de ziekte gaat draaien. Houd je -waar mogelijk- ook met andere dingen bezig en probeer te voorkomen dat je met vrienden, familie en nieuwe contacten alleen maar over je aandoening praat of het contact met hen zelfs verliest. Het kan erg pijnlijk zijn om te zien hoe de mensen om je heen doorgaan terwijl jij het gevoel hebt dat jouw leven stilstaat. Toch is het belangrijk dat je interesse blijft tonen in anderen en hun geluk en successen blijft gunnen. Juist door betrokken te blijven in de levens van de anderen, word je zelf minder snel als “de zieke” gezien. Door regelmatig dingen te ondernemen die losstaan van je aandoening, zorg je er bovendien voor dat je jouw passies en unieke kwaliteiten in leven houdt. Ook al is het lastig als je niet op je lichaam kunt vertrouwen, durf af en toe eens (net als vroeger) buiten je comfort zone te gaan.
P a s d e a c t i v i t e i t e n d i e j e l e u k v i n d t a a n , s c h r a p z e n i e t .
Je kunt de activiteiten die je het liefst doet waarschijnlijk niet meer op dezelfde wijze uitvoeren, maar in plaats van ze op te geven kun je ook proberen om ze aan te passen op een manier waarop de waarde en betekenis ervan niet verloren gaat. Lukt het niet meer om te sporten? Wellicht kun je anderen dan gaan coachen. Is het te zwaar voor je om in de keuken te staan? Probeer eens om een kookboek samen te stellen. Het leren omgaan met en accepteren van een chronische aandoening betekent niet dat je exact kunt zijn wie je daarvoor was, het betekent dat je gaat uitzoeken waar je nieuwe lichaam en geest nog wél toe in staat zijn en dat omarmt. Met een beetje creatieve aanpassing zijn veel activiteiten ook met een beperking nog mogelijk, zie het als een uitdaging!
S t r e e f n a a r b e t e k e n i s , n i e t n a a r p r e s t a t i e .
We denken vaak dat een gelukkig leven synoniem staat aan successen boeken: een goede carrière, een groot huis, zo veel mogelijk ‘vrienden’. Probeer prestatiedruk rondom werk, materie en sociale activiteiten eens de rug toe te keren en ga op zoek naar betekenis. Wat kan jij doen om het leven van anderen -en dat van jezelf- op een positieve en waardevolle manier te beïnvloeden? Ga bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doen voor een dierenasiel of ouderenorganisatie, gebruik je creativiteit om iets moois voor anderen te maken zoals armbandjes of ansichtkaartjes of bied simpelweg een luisterend oor aan mensen die in de put zitten. Kleine dingen die niet te veel energie van je kosten maar waar je wel veel voor terugkrijgt. Je zult zien dat dit uiteindelijk veel meer voldoening geeft dan het streven naar materialistisch succes.
D r o o m n i e u w e ( t o e k o m s t ) d r o m e n .
Jij bent nog steeds de hoofdpersoon in jouw leven en jij bent degene die jouw verhaal kan vormgeven. Natuurlijk zijn er vanwege je aandoening nu een aantal kaders waarbinnen je moet dromen, maar het dromen en het plannen van je toekomst kan nog steeds. Zie de ziekte of beperking die ongewenst je leven binnenkwam als een plot twist en probeer daar gebruik van te maken om de hoofdstukken daarna nog spannender, mooier en specialer te maken. Grijp de kans aan om eens opnieuw te ontdekken wat je belangrijk vindt in dit leven, waar je kwaliteiten liggen en wat je leuk vindt om te doen. Grote kans dat er dan ook andere dingen uitkomen dan waar je je voor je diagnose mee bezig hield.
Kortom: zodra je het verlies een plekje hebt kunnen geven, gebruik jouw (beperkte) energie dan om vooruit te kijken…w h a t ’ s n e x t ?
****
Geschreven door // Lisanne