Hoe chronische beperking helpt je persoonlijkheid te vormen

Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen. De olifant in de kamer adresseren. Ik schrijf dit blog natuurlijk omdat er iets mis met me was. Het is waar: ik was een rasechte people pleaser. Ik hielp andere mensen; of dat nou ten koste ging van mezelf of niet. Schandalig, ik weet het. Maar tot mijn zestiende ging dit vrij goed. Ik deed wat anderen van mij verwachtten, hielp hier en daar iemand uit de brand en was daar erg content mee.

Dus toen dacht het leven: “Dit gaat te makkelijk. Laat ik haar een cadeautje geven, een nieuwe uitdaging.” Nou leven, lief dat je eraan denkt maar doe maar niet. Ken je dat, dat je een cadeau krijgt waar je totaal niet op zit te wachten? Dat je vriendin-van-vroeger Margot je op je verjaardag vol trots een fles shampoo geeft terwijl je haar toch echt had gevraagd om het prachtboek De Verwarde Cavia? Dat je vol hoop op een goede geur het dopje van de shampoo haalt en een zacht kneepje geeft in de fles. Alleen maar zodat er een gigantische chemische geur over je gezicht heen waait die alleen bedoeld kan zijn om alle nabije bloemen te laten verwelken? Nou, dat gebeurde mij toen ik op mijn zestiende een operatie onderging waarvan de resultaten hebben geleid tot chronische pijn in mijn linkerenkel. Maar terwijl je tijdens een intens gemeende knuffel met Margot de duivelse fles shampoo in de prullenbak kan deponeren, kom ik niet zo makkelijk af van mijn ongewilde cadeau. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat ik chronische stink shampoo heb gekregen. En het leven had gelijk: chronische shampoo gaf mij zeker een uitdaging.

H e t  h e b b e n  v a n  e e n  c h r o n i s c h e  b e p e r k i n g  e n  a l l e s  w a t  d a a r m e e  g e p a a r d  g a a t  z o r g t  n a m e l i j k  v o o r  e e n  g r o t e  d o s i s  v e r a n d e r i n g .

Niet alleen krijg je de shampoo, je krijgt er ook meteen een heel uitbreidingspakket aan veranderingen bij (inclusief de boosaardige bodylotion dus). Dit zet je persoonlijke ontwikkeling in sneltreinvaart. En ik denk dat dit met name het geval is wanneer je een chronische beperking krijgt op jonge leeftijd. Als je al in een fase van ontwikkeling zit, dan kan de beperking invloed hebben op het vormen van je persoonlijkheid. In de rest van dit stuk zal ik uitleggen hoe het hebben van chronische pijn mijn persoonlijkheid heeft helpen vormen. Ik hoop dat het herkenbaar is voor andere mensen met een chronische beperking en voor verduidelijking zal zorgen voor mensen zonder een beperking.

Ten eerste kan ik niet langer meer doen wat iedereen van me vraagt. En dat is irritant voor een people pleasing junkie als ik. Ik kan geen overdosis aan dankbaarheid meer krijgen. Natuurlijk kan ik andere mensen nog helpen, maar ik moet mezelf prioriteit maken. Eerst denken aan wat ik zelf kan en wat ik zelf wil. Dit vind ik ontzettend lastig. Ik ga nog steeds regelmatig over mijn grenzen heen voor anderen. Ik wring mezelf in bochten waar ik fysiek gezien feitelijk niet toe in staat ben. Het spijt me, maar een bocht van minder dan 90 graden tussen mijn been en mijn voet ga je van mij niet krijgen. Niet dat mensen te veel van me vragen, ik doe het gewoon uit mezelf. Zo’n eigenwijze doos ben ik wel. Maar ik leer veel. Ik ben nog niet zo vaardig in het aangeven van mijn grenzen als Donald Trump. Zo zijn mijn grenzen geen muur en heb ik geen inreisverbod, maar ik heb wel een aantal grenscontroleposten!

E n  d i t  w e r k t , w a n t  i k  b e n  h a r d e r  g e w o r d e n . M i j n  p r i o r i t e i t e n  z i j n  o p g e s c h o v e n .

Wanneer ik nieuws krijg over mijn beperking laat ik alles vallen. Letterlijk en figuurlijk. Eieren in mijn hand? Nu op de muur. Porselein in mijn hand? Op de grond ermee. Ik snap niet meer waar ik mij een week geleden zorgen over maakte. En als ik veel pijn heb dan word ik ook harder naar andere mensen toe. “Nee, ik kan niet even voor je naar de supermarkt rennen, kan je dat zelf niet?”. En: “Nee, het interesseert me even niet dat je iets gênants op je werk zei, ik moet nu even zitten.”.

Je raadt het al, wanneer ik veel pijn heb is het niet altijd een feest om bij mij in de buurt te zijn. Pijn doet namelijk het een en ander met mijn stemming. Als ik veel pijn heb en jij zegt iets wat verkeerd valt dan zijn de rapen gaar. Dan ga ik op een eigenhandige en totaal oneerlijke rampage. Niemand is veilig want die kinderen van 3 die al likkend aan hun lolly naar me staan te staren vragen er gewoon om. Gelukkig weten de meeste mensen hoe laat het dan is. Maar het is niet altijd te raden dat ik veel pijn heb. En denk maar niet dat ik dan in de stemming ben om het uit te leggen. Dat zorgt wel eens voor ongemakkelijke situaties.

Buiten dit om ben ik ook gevoeliger geworden met betrekking tot mijn beperking. Als ik slecht nieuws krijg over mijn beperking dan ben ik een aantal dagen down. Als iemand een lullige opmerking over mijn voet maakt dan kwetst mij dat erg. Want nee, niet iedereen is in staat om goed om te gaan met iemand met een beperking. Hierdoor ben ik opzoek naar stabiliteit. Ik hou steviger vast aan de mensen die er voor mij zijn geweest in moeilijke tijden. En aan die mensen die precies weten wat ze moeten zeggen of doen zodat ik mij beter voel. Verder zoek ik naar stabiliteit in mijn leven. Voor veel activiteiten kan ik namelijk niet voorspellen hoe het voor me gaat zijn. Als ik ga winkelen dan red ik één H&M op de Nieuwendijk, maar misschien ook wel twee, misschien drie, en heel misschien ook nog een H&M op de Kalverstraat? Dat kan ik van tevoren niet zeggen. Ik ben hierdoor in een continue zoektocht naar activiteiten die vervullend zijn voor mij, en waarbij mijn enkel niet belast wordt.

O o k  d i t  m a a k t  m i j  i n  h e t  c o n t a c t  m e t  a n d e r e  m e n s e n  i n t r o v e r t e r .

Als een vriend voorstelt om naar Katy Perry te gaan dan ben ik niet direct enthousiast. Enerzijds omdat ik niet bepaald de grootste fan ben natuurlijk. Anderzijds is dit omdat ik weet dat een concert veel van mijn enkel vraagt. In mijn hoofd ben ik al een kosten-batenanalyse aan het maken. Weegt het plezier af tegen de pijn? Dit is niet altijd zo, dus soms skip ik activiteiten. Verder maakt pijn me introverter omdat het me stiller maakt. Als ik veel pijn heb dan wil ik niet veel zeggen. Praat maar lekker tegen me aan, ik zit in een andere wereld en onze ruimtevaarttechniek heeft nog niet uitgevonden hoe ik uitgebreid kan reageren.

Al met al helpt mijn shampoo mij dus om te kiezen voor mezelf, heeft het me harder gemaakt, heeft het zo nu en dan invloed op mijn stemming, ben ik soms juist gevoeliger, doet het mij zoeken naar stabiliteit en ben ik introverter geworden. Nu vraag je je misschien af: hadden deze ontwikkelingen in mijn persoonlijkheid ook kunnen plaatsvinden als ik geen ongewenst cadeau had gekregen op mijn zestiende? Dat is iets wat ik nooit zal weten. Een ding dat ik wel zeker weet is dat het me bovenal sterker heeft gemaakt. En dit is iets wat ik zie in iedereen die ik ontmoet met een beperking. Er zit ontzettend veel kracht in ons. Wij hebben iets meegemaakt wat ons leven flink heeft veranderd. Ik weet daardoor dat het leven geen romkom is, waarbij ik uiteindelijk gered word door Ryan Gosling. Ik heb nog veel te leren, maar ik kan uiteindelijk alles aan wat het leven mij op mijn pad gooit. En dat had ik zeker niet gedacht over mezelf als ik mijn beperking niet had gehad.

M i j n  b e p e r k i n g  h e e f t  m i j  g e m a a k t  t o t  w i e  i k  b e n . E e n  g e l u k  b i j  e e n  o n g e l u k . D u s  k o m  m a a r  o p  m e t  d i e
s h a m p o o  o p  m i j n  v o l g e n d e  v e r j a a r d a g .  I k  k a n  h e t  a a n .

****
geschreven door // Eveline Maan