Vermannen of moed tonen?

Wat is dit een ongelooflijk toffe, maar spannende, uitdaging om aan te gaan. Ik en mijn grote mond ook altijd. Of ik iets wil schrijven over of het voor een man moeilijker is om te praten over een onzichtbare beperking dan voor vrouwen? Natuurlijk wil ik dat! Maar ja, daarmee komt wel precies dat aspect van mijn onvermogen om de hoek kijken waar ik momenteel regelmatig tegenaan loop.

Mijn lieftallige eega vindt mijn weerstand om over mijn lichamelijke beslommeringen te praten namelijk een beperking op zich. Ze heeft dat nog niet met zo veel woorden gezegd, maar regelmatig probeert ze dieper in te gaan op mijn gevoel erover. Ik doe dan echt mijn best, terwijl ik vaak het achterste van mijn tong zelfs aan haar niet meteen laat zien. En dan is zij nog wel de persoon die het dichtst bij me staat; mijn steun en toeverlaat. Bij vrienden en kennissen vind ik het op zijn minst dubbel zo lastig. En dan mag ik nu een artikel schrijven voor vreemden? Notabene in mijn eerste bijdrage aan Brave Dutchies. Dat vind ik dus best wel spannend. Wie echter A zegt, moet ook B zeggen. En als je zoals ik graag schrijft, dan zullen C tot en met Z ook vast wel volgen.

Voordat ik van wal steek, lijkt het me wel zo gepast om iets uit te leggen over mijn fysieke ongemakken. Er zal zich vast nog een geschikt moment aandienen om me uitgebreider voor te stellen, maar in een notendop is mijn beperking te scharen onder de urologische aandoeningen. Om het hoge woord er maar eens uit te gooien: ik heb onder andere een neurogene blaas, oftewel een blaasverlamming. Tja… foutje van de verpleging na een andere urologische ingreep. Er speelt dus nog wel meer, maar voorlopig speelt alles rondom een reguliere kleine boodschap mij voornamelijk parten.

Urologische aandoeningen zijn toch al niet het favoriete gespreksonderwerp met je vrienden en kennissen, maar mijn visie is misschien nog wel extra gekleurd. Tot vlak voordat ik de blaasverlamming opliep, had ik namelijk een erg stoere baan. Ik werkte bij een calamiteiteneenheid van justitie en bevond me daardoor in een echte mannenwereld. Je hoefde niet eens een volledige hand te hebben om het aantal vrouwen binnen onze afdeling op te kunnen tellen. En dan had ik toch echt tientallen collega’s.

O v e r  k w a a l t j e s  s p r a k  j e  e i g e n l i j k  n i e t  ,  b e h a l v e  d a n  m i s s c h i e n  d i e  g e b r o k e n  r i b  d i e  j e  h a d  o p g e l o p e n
b i j  e e n  k i c k b o k s – t r a i n i n g . . .

Zoiets is namelijk nog wel stoer. Maar over een probleem met je mannelijke zone? Geen haar op onze kaalgeschoren hoofden die daar aan dacht om over te praten. Aan de andere kant zal het soort aandoening voor een vrouw net zo goed als voor een man uitmaken in hoeverre je dit kan of durft te delen in je omgeving.

Ik begon dus een beetje te twijfelen of ik het dus zelf zo problematisch vind om over te praten, of dat het inderdaad aan ons mannen in het algemeen ligt dat het praten over een beperking zo lastig is. Gelukkig bevind ik me buiten mijn werkomgeving in goed gezelschap van een aantal ‘beperkten’. De meesten daarvan zijn echter vrouw, tenzij sommige mannen hun aandoening dus niet met me gedeeld hebben. De uitkomst van dit minimale onderzoekje bevestigde echter het vermoeden. Eén van de bevraagden bezocht klinieken voor de behandeling van psychosomatische klachten. Het viel hem op dat vrouwen er veruit de meerderheid vormen. Daarmee zou je de conclusie kunnen trekken dat vrouwen sneller met dergelijke klachten te maken krijgen. Het kan echter ook de bevestiging zijn dat het voor vrouwen makkelijker geaccepteerd wordt om hulp te zoeken bij psychische klachten of dat vrouwen dus makkelijker praten en daardoor sneller de juiste hulp zoeken en vinden. Vooral in die laatste twee aspecten denk ik dat de sleutel ligt.

N i e t  v o o r  n i e t s  l u i d t  h e t  s p r e e k w o o r d  d a t  j e  j e  s o m s  e v e n  m o e t  ‘ v e r m a n n e n ’  b i j  t e g e n s l a g . . .

Heb jij ooit wel eens iemand horen zeggen dat je je moet ‘vervrouwen’? Inderdaad.  Bovendien zijn vrouwen sowieso wat praatgrager dan mannen. Dat is niet alleen mijn idee, maar dat wordt tevens bevestigd door mijn vrienden die ik voor dit artikel sprak. Ik spreek uit eigen ervaring dat praten niet mijn sterkste kant is. Mijn lieftallige eega probeert regelmatig diepere vragen te stellen, omdat ze daarmee onze connectie versterkt. Als ze zelf ergens mee zit, helpt het haar namelijk ook om het er over te hebben met mij of haar vriendinnen. Ik daarentegen denk bij lastige kwesties eerder aan de stapel boomstammen in de tuin die ik dan even kort wil hakken. Een middagje kloven helpt om zo de emoties van me af te hakken en mijn kop leeg te maken.

Tot voor kort werkte dat prima. Maar na zes jaar medisch spektakel in combinatie met andere ongein heb ik weliswaar genoeg hout in de kapschuur om een ijstijd te overleven, mijn kop raakte niet meer leeg. De veranderingen van mijn lijf krijg ik maar niet geaccepteerd. En juist in de perioden dat ik helemaal geen zwaardere fysieke handelingen kon doen, voelde ik me extra beperkt. Het past in wat mijn omgeving ook herkent in de traditionele rollen van mannen en vrouwen. Mannen moeten toch immers krachtig zijn? Een vrouw mag vanuit die benadering veel meer emotie laten zien. Mannen moeten maar niet zeuren. Die rollen zijn met de opkomst van genderneutraal denken wel wat verschoven, het levert de man in zijn algemeenheid daardoor wellicht ook een zoektocht op naar een nieuwe ‘mannenidentiteit’. Ik vraag me hardop af of die voortgaande emancipatie nou helpt of tegenwerkt bij het uiten van gevoelens door de man.

V o o r  e e n  m a n  b l i j f t  h e t  v o e l e n  a l s  e e n  s t u k j e  k w e t s b a a r  o p s t e l l e n  d a t  e e r d e r  u i t g e l e g d  w o r d t  a l s  z w a k t e , d a n  a l s  m o g e l i j k h e i d  o m  d a a r i n  m o e d  t e  t o n e n . . .

Praten over je beperking is namelijk net zo moedig als ermee omgaan. Misschien nog wel meer wanneer niemand je worstelingen of uitdagingen meteen ziet. Het is een uitdaging om onbegrip en taboes te doorbreken. Voor dat gevecht heb je die moed om te praten bikkelhard nodig.

****

Geschreven door // Ralph Stoové