Ik weet iets over jou. Iets dat je zelf misschien niet eens weet. Jij kent namelijk iemand met een psychische aandoening. Misschien bén je wel iemand met een psychische aandoening. Want het overkomt 1 op de 5 mensen op een bepaald moment in hun leven. Je vader, moeder, broer, zus, collega of beste vriend: het kan iedereen overkomen. Ja, ook jou. Het is namelijk geen keuze, het is iets dat je overvalt.
Het gebeurt niet zelden dat ik een (privé) bericht op mijn Instagram account ontvang waarbij ik bedankt word voor mijn openheid. Openheid over mijn ‘labeltjes’, oftewel diagnoses. Over mijn moeilijke momenten, goede momenten, de weg die ik afleg naar een psychisch gezond bestaan. Mensen zijn dankbaar voor de (h)erkenning, een steuntje in de rug of simpelweg het kunnen meelezen met iemand die eerlijk praat over haar angsten, dwanghandelingen en depressieve gedachten.
Zo ontving ik een tijdje geleden een bericht van een vrouw wiens man depressief is. Ze was radeloos omdat haar man gesloten is en ze niks goed bij hem kon doen. Geen idee hebbende van wat er in haar man omging, had ze ook geen idee hoe ze met hem om moest gaan. Want hoe doe je dat eigenlijk, omgaan met iemand die depressief is, of een angststoornis, persoonlijkheidsstoornis, eetstoornis, of een van de andere veelvoorkomende stoornissen heeft? Die vraag is moeilijk te beantwoorden en bovendien sterk afhankelijk van de problematiek. Toch probeer ik in deze blog enkele algemene handvatten aan te reiken over wat je wel, maar vooral ook beter níet kunt doen.
´Doe niet zo flauw en kom eens van die bank af.´
´Eet gewoon op, zoveel is het niet!´
´Misschien zou je dit eens moeten proberen…´
Goedbedoeld? Absoluut. Handig? Nee… Een depressief iemand is niet simpelweg lui, een eetstoornis is geen kwestie van ‘gewoon’ je bord leeg eten, en geloof me: dat andere hebben we al geprobeerd. En daarmee komen we gelijk bij de meest veelvoorkomende ‘no-go’: het ongevraagd geven van (goedbedoelde) adviezen. Vaak geeft dit bij de patiënt het gevoel dat de aandoening gebagatelliseerd wordt en wekt het wederzijdse irritatie op omdat het niet zo simpel ligt.
Maar wat moet je dan wel doen? Wat goed is om te weten is dat er een stigma heerst op psychische en psychiatrische ziektebeelden. Zowel bij de omgeving als bij de patiënt zelf. De patiënt schaamt zich vaak diep en/of is bang om dierbaren pijn te doen als hij eerlijk is over hoe het nu écht gaat. Hierdoor zondert hij zich af en raakt zo steeds geïsoleerder en verder verwijderd van de buitenwereld.
Het beste en eerste wat je dan ook kunt doen is, hoe simpel het ook klinkt, praten! Ga de dialoog aan. Vraag wat er mis is, of je kunt helpen, hoe je kunt helpen. En ten tweede: neem iemand hierbij serieus. Wees stil en luister. Stel vragen zonder oordeel. Een psychisch/psychiatrisch patiënt is geen aansteller: het is iemand die ziek is hulp nodig heeft om beter te worden. Misschien is het meest simpele antwoord wel: ben er.[…]
het blazen van bubbels in The Great Barrier Reef en het barsten van mijn reis bubbel
Terug komen in Nederland was letterlijk alsof ik vrijwillig in een levensgrote koelkast stapte. Gekkenwerk, maar het positieve is dat ik mijn handen en voeten niet altijd voel met deze kou dus de pijn is ook iets gedempter.[…] 
Over grenzen gaan; en dan vooral mijn eigen.
Voordat ik in Australië aankwam heb ik twee duidelijke afspraken met mezelf gemaakt. 1) Ik ga twee dagen er op uit en dan neem ik een rustdag zodat ik het de hele reis vol blijf houden; 2) Ik ga niet uit aangezien dat ten koste gaat van de gehele volgende dag.[…] 
Ik heb het eindelijk gedurfd. Gedurfd om alleen een verre reis te maken inclusief chronische pijn. Ik moet zeggen, toen ik boekte wist ik nog niet dat het progressief is en dat het nog een stuk zou verergeren, maar goed ik had geboekt dus ik zou gaan ook![…] 
Dit platform is in eerste instantie bedoeld om jonge mensen met een chronische aandoening met elkaar te verbinden, maar we zetten ons ook in om de verbinding tussen hen en de gezonde medemens sterker te maken. Om meer begrip te genereren tussen beiden partijen. Om de kloof tussen ziek en gezond wat minder groot te maken. Om anderen bewust te maken van de hindernissen waar mensen met een beperking dagelijks tegenaan lopen.
Vandaar dat we eens iets schrijven dat niet gericht is aan de Brave Dutchies community maar aan de mensen om hen heen. We hopen van harte dat deze artikelen kunnen helpen om ons een beetje beter te begrijpen. We beginnen met een lijstje bestaande uit do’s en don’ts die je kunt raadplegen als je iemand met een chronische, lichamelijke aandoening in je omgeving hebt.
Deze lijst is opgesteld door verschillende bloggers van Brave Dutchies; ieder van ons heeft op basis van persoonlijke ervaringen een aantal tips aangeleverd. In het artikel van vorige week deelden we de don’ts met jullie (opmerkingen en benaderingen die we -ook al zijn ze goedbedoeld- niet zo prettig vinden) en vandaag publiceren we de do’s: dingen waar we hééél blij van worden.
K l a a r o m i e m a n d e e n g o e d e d a g + g r o t e g l i m l a c h t e b e z o r g e n ?
Do’s:
Actie
* Doe je best om personen met een chronische aandoening te blijven betrekken in je leven, ook al kunnen ze fysiek waarschijnlijk minder aanwezig zijn. Nodig ze uit voor feestjes en uitstapjes ook al vermoed je dat ze niet kunnen komen, ga bij ze langs, houd ze op de hoogte van zowel goed als slecht nieuws en laat ze merken dat je hun betrokkenheid, mening en advies waardeert.
*Denk mee! Wil je iets leuks gaan ondernemen? Denk dan op een positieve manier mee over aanpassingen die het voor je chronisch zieke naaste makkelijker zouden maken om het uitje vol te houden. Ben flexibel, er zijn meerdere manieren om iets aan te pakken. Stel iemand op zijn gemak en laat weten dat je hiervoor open staat.
*Doe iets spontaans. Verras een chronisch zieke eens met een zelf gekookte maaltijd bijvoorbeeld. Doe eens boodschappen voor ons of ga gezellig mee naar de supermarkt. Dat soort kleine dingen kunnen al een hele verademing zijn. Is naar de bioscoop gaan te vermoeiend? Organiseer een filmavond bij iemand thuis!
* Kan een persoon met een chronische aandoening niet goed tegen prikkels, maar wil je toch buitenshuis afspreken? Zeg van te voren hoe knap je het van die persoon vind dat ze toch naar de afspraak is gekomen, maar vraag ook duidelijk aan diegene om aan te geven als het tijd is om naar rustigere plek te verhuizen.
*Bied hulp aan: mensen met een chronische ziekte vinden het vaak onwijs lastig om echt om hulp te vragen, maar als je zelf aanbiedt iets voor diegene te doen, is het makkelijker.[…]